İnfertilite başka bir deyişle kısırlık tıpta korunmasız düzenli cinsel ilişkiye rağmen bir yıl içerisinde gebelik elde edilememesi olarak tanımlanmıştır. Tüm dünyada doğurgan yaştaki kadınların ve eşlerinden oluşan çiftlerin %8-12’sinin infertil olduğu düşünülmektedir. Normal genç bir çiftin 1 ay sonunda gebelik elde etme ihtimali %25, 6 ay sonunda %70, birinci yılın sonunda ise %90’dır. Bu nedenle herhangi bir sağlık problemi olmayan haftada 2-3 kez birlikte olan genç bir çifte infertilite tetkiklerine başlanması için bir yıl beklemeleri önerilir.

İnfertilite iki grupta incelenebilir. Primer infertilite daha önce hiç gebelik oluşmamış olması, sekonder infertilite ise daha önceden bir gebelik öyküsü ( pozitif gebelik testi, histolojik veya ultrasonografik olarak doğrulanmış gebelik) olması şeklinde tanımlanır. Kısırlık problemi olan çiftleirn yaklaşık %30’unda erkekte, %30unda kadında ve %30’unda hem erkekte hem de kadında problem vardır. Ailelerin %10’unda ise gebeliğe engel bir problem saptanmamaktadır ve bu durum açıklanamayan infertilite olarak adlandırılmaktadır. İnfertil çiftlerin tedavisinde çiftler birlikte değerlendirilmeli ve hem kadın hem erkeğe ait kısırlık nedenleri birlikte araştırılmalıdır.

Yaşla birlikte gebelik elde etme şansı azalır. Korunmasız cinsel ilişkide bulunan fertil 35 yaşındaki kadınların %94’ü, 38 yaşındakilerin %77’si ancak 3 yıl içerisinde gebe kalabilecektir. Yaşla birlikte yumurta kalitesi düşer, yumurtalık rezervi azalır ve ayrıca kromozom anomalisi ve düşük yapma sıklığı artar. Yaşın ilerlemesi tüp bebek başarısını da azaltmaktadır. Bu nedenle kadın 35 yaş üzerindeyse infertilite testlerine daha erken başlamak gerekmektedir.

Kadında İnfertilite Nedenleri :
1.Yumurtalama bozuklukları
2.Tüpler ve karın içi yapışıklıklara bağlı nedenler
3.Endometriosis
4.Açıklanamayan

Erkekte İnfertilite Nedenleri:
1.Açıklanamayan
2.Varikosel
3.Endokrin hipogonadism
4.Subklink enfeksiyonlar
5.İnmemiş testis
6.Ereksiyon sorunu ve hipospadias
7.immunolojik nedenler
8.Sistemik hastalıklar ( şeker hastalığı gibi)
9.Tıkanıklık oluşturan problemler (sperm transport bozukluğu)

Çiftin birlikte değerlendirilmesi Tedavi öncesinde çift birlikte değerlendirilerek cinsel yaşamları, alışkanlıkları, daha önce kullandıkları korunma yöntemleri, cinsel birliktelik sıklığı sorgulanır. Ayrıca mevcut hastalıkları, bunlara yönelik kullandıkları ilaçlar mutlaka kaydedilir. Sigara kullanımı hem kadın hem erkekte gebelik oluşma şansını olumsuz yönde etkiler. Geçmişle ilgili sorgulama sonrasında, hem üreme organlarının değerlendirilmesi hem de tüm vücudun değerlendirilmesine yönelik muayene ve ultrasonografi (USG) yapılır. Hormon testleri, histeresosalpingografi ve gerekli durumlarda laparoskopi ve histereskopi gibi incelemeler kullanılabilir. Erkek değerlendirmesi için sperm testi çok önemlidir. 3 günlük cinsel perhiz sonrasında sperm analizi yapılır.

Çiftler ne zaman sonra gebelik oluşmazsa doktora başvurmalıdır?
35 yaş altındaki çiftlerde 1 yıl boyunca korunmasız düzenli cinsel ilişkiye rağmen gebelik oluşmamışsa doktora başvurmalıdırlar. 35 yaşın üzerindeki çiftlerde bu süre 6 aydır. İnfertilite tetkiklerine erken başlanmasını gerektiren risk faktörleri:

Kadın:
1.Kadın yaşı 35 ve üzerinde ise
2.Adet görememe ve adet düzensizlikleri mevcutsa
3.Geçirilmiş enfeksiyon öyküsü
4.Dış gebelik öyküsü
5.Endometriosis öyküsü
6.Geçirilmiş karın ameliyatı öyküsü
7.Genel ve jinekolojik muayenede anormal muayene bulguları mevcutsa
8. Kemoterapi/Radyoterapi öyküsü

Erkek:
1.Geçirilmiş ürogenital cerrahi öyküsü
2. Cinsel yolla bulaşan hastalık öyküsü
3.Anormal muayene bulguları
4.Cinsel işlev bozuklukları
5.Kemoterapi/Radyoterapi öyküsü

Tedavi
İnfertilitede tedavi, neden olan probleme yönelik uygulanmalıdır. Saptanan probleme yönelik ilaç, hormon veya ameliyat tedavisi planlanmalıdır. Aşılama (inseminasyon) veya tüp bebek gibi yardımcı üreme teknikleri uygulanabilir.